Mua sắm bốc đồng khiến bạn dễ rơi vào tình huống 'chưa hết tháng đã hết tiền'. Ảnh: Inside Retail Asia
Mua sắm bốc đồng tức là bạn bỗng muốn mua một chiếc váy mới trong khi bạn có rất nhiều váy còn chưa mặc đến, hoặc bạn đang ngó nghiêng các gian hàng trên sàn thương mại điện tử giữa những cuộc họp để giết thời gian. Dù lý do là gì, việc mua sắm bốc đồng ngày càng phổ biến trong một thế giới tràn ngập thẻ tín dụng và quảng cáo. Kiềm chế thói quen này có thể giúp bạn duy trì ngân sách, tiết kiệm tiền cho các giao dịch thực sự cần thiết trong cuộc sống.
Nhà tâm lý học Ian Zimmerman, Mỹ viết trong tạp chíTâm lý học Ngày nay rằng một mức độ mua sắm bốc đồng (khiêm tốn) nhất định nào đó có thể vô hại, nhưng cảm giác ham muốn mua sắm liên tục có thể tăng lên nhanh chóng, khiến bạn rơi vào cảnh nợ nần chồng chất. Nếu mua sắm bốc đồng là một vấn đề thường xuyên xảy ra với bạn và nó dẫn đến rắc rối về tài chính, bạn nên gặp bác sĩ trị liệu hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần để tìm cách đối phó.
Dưới đây là sáu cách mà người dùng Reddit, cũng như những người đọc và cộng tác viên của trang Apartment Therapy, xử lý nhu cầu mua sắm bốc đồng.
1. Hãy tự hỏi bản thân xem thứ bạn mua là do bạn muốn hay cần
Đôi khi bạn có thể mua những thứ bạn muốn, vì bất kỳ lý do gì. Nhưng nếu bạn đang tìm cách cắt giảm chi tiêu, việc phân loại mọi thứ thành hai danh sách này có thể giúp bạn quyết định nên nhấn nút mua hàng hay không. Điều này có thể giúp bạn về lâu dài.
"Tôi hay tự hỏi mỗi khi mua sắm: Tại sao tôi lại muốn cái này? Tôi muốn nó cho ai? Tôi thiếu gì?", nhà văn và người đồng dẫn chương trình podcast Smell Ya LaterTynan Sinks nói.
2. Tập trung vào một hoặc hai điều nhỏ giúp bạn thỏa mãn 'cơn khát' mua sắm mà không ảnh hưởng đến ngân sách của bạn
Độc giả Rebecca của trang Apartment Therapy nói: "Khi tôi cảm thấy muốn mua sắm (nhưng không thực sự cần bất cứ thứ gì), tôi sẽ nghĩ về những thứ nhỏ bé sẽ khiến tôi hạnh phúc, chẳng hạn như chiếc mũ bóng chày bằng jean của Gap mà tôi tình cờ mua được. Tôi hào hứng với một bộ quần áo mới mà không cảm thấy tội lỗi vì đã tiêu xài hoang phí bởi đó là thứ tôi sẽ thực sự sử dụng". Khi lớn tuổi, cô nhận thấy thật lãng phí khi cần một chiếc áo sơ mi đen mới để đi chơi vào mỗi cuối tuần và đã học cách tập trung vào những mặt hàng chủ lực cô yêu thích.
3. Trì hoãn việc nhấn nút 'mua ngay bây giờ' bằng cách làm bất cứ điều gì khác
Kara Nesvig, cộng tác viên của trang Apartment Therapy nói: "Vào mùa hè, tôi sẽ đi dạo mà không cần thẻ tín dụng. Vào mùa đông, tôi sẽ làm một việc gì đó hữu ích như tổng dọn dẹp nhà cửa. Thông thường, tôi sẽ vượt qua việc nhấn nút mua ngay".
Bạn có thể sử dụng lời khuyên này như một cú hích để dọn dẹp tủ quần áo đó, làm sạch phòng tắm. Sau một vài giờ làm việc chăm chỉ, bạn có thể quên đi tất cả những thôi thúc mua sắm vì cảm thấy buồn chán.
4. Xây dựng danh sách mong muốn
Người dùng Reddit myrab51 nói: "Có lẽ, tôi đã viết đến 40 danh sách mong muốn, đó là những cuốn sách tôi muốn, đồ dùng nhà bếp, đồ cắm trại... Tôi nhận thấy một trong những điều quan trọng nhất chỉ là săn đuổi, tìm đúng món đồ. Sau đó, tôi sẽ ném tất cả vào danh sách mong muốn". Khi hoàn thiện xong danh sách, người này không còn muốn mua chúng cho bằng được, cắt giảm việc mua sắm đáng kể.
Các người dùng Reddit khác sử dụng danh sách mong muốn để lập ngân sách dự kiến cho sở thích mới mà họ muốn thử một cách bốc đồng. Người dùng Reddit có tên IDontWantToArgueOK cho biết danh sách này cho phép anh tìm thấy chính xác món đồ mình sẽ mua, xem được toàn bộ chi phí của chúng.
5. Giúp đỡ các thành viên trong gia đình với việc mua sắm của họ
Nếu bạn có mọi thứ bạn cần ngay bây giờ, bạn có thể tận dụng sự háo hức mua sắm của mình để tiết kiệm thời gian cho người khác bằng cách săn lùng những món hời nhất. Bạn có thể hỏi gia đình mình cần gì và mua sắm cho họ.
Nhiều người nhận thấy họ thích hành động mua sắm nhiều hơn là thực sự mua một thứ gì đó.
6. Lập danh sách mọi thứ bạn sẽ mua trong tương lai bằng số tiền bạn tiết kiệm được ngay bây giờ
Carolina, độc giả của Apartment Therapy, nói: "Rất nhiều lần tôi mua sắm trực tuyến để giải tỏa sự buồn chán nhất thời hoặc nỗi sợ hãi hiện hữu. Vì vậy, tôi cố gắng nhắc nhở bản thân là tôi thích mua một lọ kem nền hoặc ví mới trong giây lát, nhưng những lần mua hàng bất chợt này sẽ tăng lên".
Carolina thường lập một danh sách về những thứ cô đang tiết kiệm hoặc cách sử dụng tiền tốt hơn là mua sắm, chẳng hạn như trả nợ thẻ tín dụng, quỹ để chi trả cho việc trị liệu, trả tiền cho lớp học thể thao, quyên góp cho quỹ hỗ trợ lẫn nhau, gửi tiền cho gia đình ở nước ngoài.
Tuy nhiên, cô ấy lưu ý rằng rất hữu ích nếu bạn có không gian cho bản thân và mong muốn của mình. "Đôi khi bạn vẫn muốn mua một chiếc ví mới và điều đó không sao cả. Tôi cũng cố gắng lập ngân sách hàng tháng cho những khoản mua sắm thêm như thế này, để không cảm thấy xấu hổ khi đối xử tốt với bản thân", cô nói.
Hằng Trần(Theo Apartmenttherapy)